A Vitamini Ne İşe Yarar, A Vitamini doğal olarak iki farklı şekilde meydana gelir ve yağda eriyen bir maddedir. Biri sadece hayvansal gıdalarda bulunan hazır besin maddesi olan retinoldür. Karaciğer, süt, yumurta, balık, tereyağı, balık yağında bulunan bir vitamindir. Temel olarak bitkilerde bulunmaz. Fakat bazı bitkilerdeki renk maddeleri vücudumuzda A vitaminine dönüştürülür.
A vitamini içeren besinler, sıcak ve ışıklı ortamlarda ve açık havada çok çabuk bozulur.
A Vitamini Faydaları Nelerdir?
A vitamini görmede doğrudan rol oynar. Kemik gelişimi ve üreme için gerekli bir vitamindir. Göz ve deri sağlığını korur ve göz problemlerini ve körlüğü engeller. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirici özelliği vardır ve cilt sorunlarını engeller. Ayrıca sindirim sisteminde meydana gelen ülserleri tedavi eder ve soğuk algınlığında, mesanede, böbreklerde, akciğerlerde ve mukus zarlarında enfeksiyonlara karşı vücudu korur.
A vitaminini dışarıdan alırız. Eksikliğinde, kemik ve diş yapısında bozukluk, gece körlüğü, iştahsızlık, deri ve gözde doku bozukluğuna neden olur. A vitamininin fazla alınması halinde ise zehirlenmeye benzeyen bir rahatsızlık ortaya çıkar. Diğer vitaminlerden farklı olarak A vitamini suda değil yağda çözünür. Gereğinden fazla alındığı zaman idrarla dışarı atılamayarak karaciğerde depolanır. Depolanan miktar belli bir düzeyin üzerine çıktığı vakit zehirlenme başlar. A vitamini alımı azaltıldığında ise hastanın durumu düzelmeye başlar.
Dokuların bakım ve onarımı, kemiklerin, yeni hücrelerin gelişimi ve dişlerin oluşumu için oldukça önemlidir. Antioksidan görevi yapar hücreleri kansere ve diğer hastalıklara karşı korur, yaşlanmayı yavaşlatır ve yağ depolanmasına yardımcı olur. A vitamini eksikliği çok sık görülmemez. Eksikliğinde derinin pullanması, iskelet gelişiminin duraklamasını içeren büyüme eksikliği, kornea ile ilgili sorunlar, körlük görülebilir. Ayrıca eksikliğinde bağışıklık sistemi ve vücut direnci azaldığı için, vücut enfeksiyona daha açık hale gelir ve bu durumda daha kolay hastalanır.
Karaciğer, süt, böbrek ve yumurta gibi hayvansal gıdalarda bol bulunmaktadır. Buğday, mantar, havuç ve baklagiller de A vitamini bakımından zengindir. Bu vitamin göz sağlığı için temel bir besleyicidir. Gece körlüğüne karşı etkilidir ve göz bozukluklarının tedavisine yardımcı olması A vitamininin faydalarındandır. Vücut bu besleyiciye cilt, dişler, saç ve kemiklerin oluşum ve korunması için de ihtiyaç duyar. “Enfeksiyona karşı vitamin” olarak da bilinir.
A Vitamini Kaynakları Nelerdir?
Karaciğer, yumurta, balık yağı ve süt gibi hayvansal kaynaklarda, brokoli, biber, havuç, kabak, sarı ve yeşil sebzelerde ve aynı zamanda sarı meyvelerde mevcuttur. A vitamini ısıya karşı dayanaklıdır. Ultra-viyole ışınlarına karşı ise dayanıksız olduğundan renkli şişede muhafaza edilmelidir. Karaciğer, tüm kırmızı etler, kuzu ciğeri, balık, süt, tereyağı, süt yağı, peynir, yoğurt, portakal, kavun, karpuz, erik, elma, şeftali ve üzümde bulunur. A Vitamini karaciğerde depolanır ve karoten alımı düşük olduğu zaman vücut onu karaciğerden kullanır. Dolayısı ile, bir eksiklik kısa sürede meydana gelmez. Bu maddenin emilimi yağ varlığına bağlı olduğu için, herhangi bir yağ emilim problemi eksikliğe yol açabilir. Gözde kornea hasarı sonucunda gece körlüğü gibi görme bozukluklarına neden olabilir. Göz altı lekeleri oluşur. Eksiklik bağışık sistemini zayıflattığı için, aynı zamanda vücudun enfeksiyonlarla karşı mücadele kapasitesini azaltır.
Yüksek dozda sürekli alımı halinde zararları ortaya çıkar. Baş ağrıları, eklem ağrıları, kusma, bulantı, saç dökülmesi ve riskli doğumlara neden olur. Hamileler doktorun önerdiği doza uymalıdır. A vitaminleri akne ilaçları ile kullanılmamalıdır.
