25 Hidroksi Vitamin D, D vitamini hem bedendeki kalsiyum ve fosfor metabolizması hem de kemiklerin gelişiminde görev alan bir hormon ön maddesidir. Şiddetli D vitamini yetersizliği çocuklarda raşitizme, erişkinlerde ise osteomalaziye sebep olmaktadır. Vücuttaki D vitaminin kaynağı güneş ışınlarına bağlı deride yapılan sentezdir. Bu sebeple çocuk ve erişkinlerdeki D vitamini düzeyleri mevsimlere bağlı değişkenlikler gösterir.
Aktif vitamin D'nin görevi çocuklarda büyüyen kemik dokusunun (Erişkinlerde ise kemik yeniden yapımı için) mineralizasyonu için gerekli kalsiyum ve fosfor konsantrasyonunu sürdürmektir. Vitamin D hedef dokusu olan bağırsaklarda fosfor ve kalsiyumun emilimini sağlamaktır.
25 Hidroksi Vitamin D: D vitamininin bedendeki görevi, esas olarak kan kalsiyum, fosfor seviyesi yanı sıra magnezyum seviyesini de ayarlanmasıdır. D vitamini bulunmadığında ya da eksik olduğunda kemikler sağlıklı olarak gelişemez, çocuklarda rikets, yetişkinlerde osteomalasi ismi verilen kemik gelişim bozuklukları ortaya çıkar. D vitamini, ümmin sistemin düzgün çalışmasını sağlar.
25 Hidroksi D Vitamini Nedir?
D Vitamini, önce karaciğerde 25-OH vitamin D'ye, daha sonra da böbreklerde 1,25 di-OH-Vitamin D'ye dönüşmektedir. Vücuttaki D vitamini durumunu en iyi serum 25-hidroksivitamin D düzeyi gösterir.
D vitamini yağda eriyen bir vitamin olup, dişler ve kemiklerin gelişmesi ve büyüme için gereklidir.
Kandaki D vitamininin iki kaynağı vardır. Bunlardan birincisi güneş ışığının etkisiyle deride oluşandır. İkincisi ise besinlerle alınandır.
Kanda D vitamini iki biçimde bulunur: 25 hidroksi D vitamini (25 OH D) ile 1,25 dihidroksi D vitamini (1,25 (OH)2 D). D vitamini testi olarak daha çok kandaki 25 OH D vitaminin miktarı ölçülmektedir. Bunun sebebi 25 hidroksivitamin D'nin insandaki yarı ömrünün yaklaşık bir ay olması, dolayısı ile alım ve depolar konusunda bütünlüklü bilgi vermesidir. Bu özellikler, analiz edilebilmesini kolaylaştırır.
Serum 25-hidroksivitamin D düzeyi normal aralığı insanların yaşadıkları yerlere göre değişmesine karşın genel olarak erişkinlerde kış serum değerinin >40 nmol/L olması normaldir. Serum 25-hidroksivitamin D düzeyinin <20-25 nmol/L olması şiddetli yetersizlik, 25-40 nmol/L olması sınırda yetersizlik olarak kabul edilir. Şiddetli yetersizlik hallerinde rikets veya osteomalazi riski çok yükselmektedir.
25 Hidroksi D Vitamini Eksikliği Oluşan Sorunlar
Erişkinlerde D vitamini yetersizliği, D vitamini daha çok çocuklarda sık görülen rikets ile akla gelmekle birlikte son dönemlerde erişkinlerde 25-hidroksivitamin D seviyesinde düşüklük ve bunun kemik sağlığı üzerine etkileri üzerindeki tartışmalar artmıştır.
Değişik ülkelerdeki bu neticeler yetersiz D vitamin alımı, iç ortamlarda geçen süresinin fazlalığı ve güneş ışınlarından yararlanmama, hava kirliliğinin ultraviole ışınlarının insanlara ulaşmasının mâni olması gibi çeşitli etmenlerin etkisiyle erişkinlerdeki D vitamini yetersizliği yaygın bir sorundur.
25-hidroksivitamin D düzeyleri düşüklüğü yalnızca basit bir biokimyasal bozukluk olmayıp; beraberinde kemik yapım-yıkım hızında artma, hafif ostomalazi, osteoporoz, kalça veya diğer kemiklerdeki kırık riskinde artma gibi fizyolojik, klinik ve patolojik bulgulara yol açmaktadır.
