Demir Vitamini

Demir vitamini, demir tüm vücut hücre ve dokuları için gereklidir. Ana görevi kanda hemoglobin ve kaslarda miyoglobinin bir parçası olan oksijeni taşımaktır. Kırmızı kan hücrelerinde yeteri oranda demir olmadığında demir eksikliğine bağlı anemi yaşanır. Demir eksikliğine bağlı anemi gebelik dönemi, demir bakımından yetersiz beslenme ve kan kaybı gibi durumlarda meydana gelir. Demir eksikliği nedeniyle en sık yaşanan belirtiler;

Demir bakımından zengin gıdalar günlük beslenme diyetine eklenerek demir ihtiyacı yeterince karşılanabilir.

Demir hem bitkisel hem de hayvansal gıdalar yolu ile karşılanabilir. Günlük gerek duyulan demir ihtiyacı, anemi, gebelik ve demir eksikliğine yol açan farklı hastalıklar yoksa şu şekildedir;

7-12 aylık bebeklerde 11 mg.

1-3 yaş arası bebeklerde 7 mg.

4-8 yaş arası çocuklarda 10 mg.

9-13 yaş arası çocuklarda 8 mg.

14-18 yaş arası erkek çocuklarda 11 mg.

14-18 yaş arası kız çocuklarda 15 mg.

19 yaş ve üzeri yetişkin kadınlarda 18 mg.

19-50 yaş üzeri yetişkin erkeklerde 8 mg.

50 yaş üzerinde 8 mg.

Gebelik döneminde 27 mg.

Emzirme döneminde ise 9-10 mg kadardır.

Bazı şikâyetler nedeniyle doktora başvurulduğunda doktor demir eksikliğini tespit etmek için kan testine ihtiyaç duyar. Fakat demir eksikliğini tam olarak tespit edebilmek için kan testi tek başına yeterli olmayabilir. Demir eksikliğini tespit edebilmek için şu tetkiklere ihtiyaç duyulabilir;

Hemoglabin testi ile kanda oksijen taşıyan hemoglobin sayımı yapılır.

Hematokrit testi kırmızı kan hücrelerini ölçmek için yapılabilir.

Tam kan sayımı ile kan hücre sayısı kontrol edilir.

Artan kırmızı kan hücresi üretimini kontrol etmek için Transferrin reseptör uygulanır.

Fazla demir 6 yaş altı çocuklarda zehirlenmeye neden olabilir. Demir içeren besinlerin çocuğa fazla verilmesi akut zehirlenmeye yol açabilir. Bu durum çocuk için oldukça ciddi bir durumdur ve hemen doktora başvurulmalıdır. Demir nedeniyle ortaya çıkan zehirlenme besinin tüketiminden 1-6 saat sonra ortaya çıkmaya başlar. Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, nabız atışının hızlı olması, kabızlık, uyuşukluk hali, ateş, nefes darlığı, kan basıncının düşmesi yaşanabilecek belirtiler arasında yer alır. Aynı zamanda demir zehirlenmesi böbrek, sinir sistemi, ciğer, kalp ve damar gibi organları da olumsuz etkileyebilir. Yaşanan belirtiler mide, karaciğer ve sinir sisteminde 15-45 gün kadar sürebilir.

Aşağıda liste şeklinde verilen besinler demir bakımından zengin içeriğe sahiptir. Bu besinler düzenli tüketildiğinde demir eksikliği yaşanmaz. Fakat anemi, gebelik gibi özel durumlarda doktora başvurularak demir takviyesi alınabilir. Listede yer alan bazı gıdalar hipertansiyon, diyabet, kolesterol gibi rahatsızlığı olan kişiler için uygun olmayabilir. Bu tür sağlık sorunu yaşayan kişilerin mutlaka doktora başvurması gerekir.